Informatycy byli. Komputery były.

Oni i one? Oni – mężczyźni, one – kobiety? Uwaga, nie tylko kobiety!

Oni – to tylko mężczyźni lub grupa osób z minimum jednym mężczyzną.

One – wszystko, tylko nie mężczyźni ;).

Oni – mężczyźni Polacy, chłopcy, studenci, nauczyciele...

One – kobiety, Polki, dziewczyny, studentki, nauczycielki... ale też: komputery, kubki, okna, dzieci, książki, kanapki, koty, psy...

Dlatego w czasie przeszłym tylko "oni" - mężczyźni lub grupa osób z minimum jednym mężczyzną - mają końcówkę -li.

"One" – czyli nie-mężczyźni, ma końcówkę -ły.

Przykłady:

• Robert i Tomek byli wczoraj na imprezie.
• Robert i Ania byli wczoraj w teatrze.
• Ania i Kasia były wczoraj w Warszawie.
• Dwa psy były wczoraj w parku. (pies – on, ale psy - one)
• Moje koty jeszcze niedawno były takie małe! (kot – on, ale koty - one)

• Rano za moim oknem śpiewały ptaki. (ptak – on, ale ptaki - one)
• Dzieci bawiły się grzecznie w ogrodzie. (dziecko – ono, dzieci – one)
• Pierogi bardzo nam smakowały. (pieróg – on, pierogi – one)
• Twoje książki leżały na stole. (książka – ona, książki – one)

Z "się" czy bez "się"?

Dzisiaj kilka słów o trzech czasownikach, które mogą występować w formie z "się" i bez "się":

uczyć/uczyć się, zaczynać/zaczynać się, kończyć/kończyć się.

Uczyć / uczyć się

Uczysz się polskiego? Świetnie! Uczysz się sam? A może chodzisz na kurs, na którym uczy nauczyciel?

 Uczeń, student uczy się. Nauczyciel, profesor uczy.

Zaczynać / zaczynać się                  Kończyć / kończyć się

Zaczynamy lekcję o 18:30.                                            Kończymy lekcję o 18:30.

Lekcja zaczyna się o 18:30.                                           Lekcja kończy się o 18:30.

Tylko osoby lub obiekty, które realnie wykonują jakąś czynność/akcję mogą coś zaczynać / kończyć.

Akcje, sytuacje zaczynają się / kończą się.

Więcej przykładów? Proszę bardzo:

zaczynać; kończyć

• Karol zaczyna nową pracę w poniedziałek.
• Tramwaje zaczynają jeździć o 5:00.
• Marek skończył ten projekt na czas.
• Kończę (ja) pracę o 18:00, a czasami o 19:00.

zaczynać się; kończyć się

• Spektakl zaczął się o 19:00.
• Wyprzedaże i promocje zaczynają się po Nowym Roku, w styczniu.
• W piekarni nie było już chleba, skończył się.
• Ten film kończy się bardzo smutno.

Przed snem i zanim poszedłem spać

Jak powiedzieć po polsku "before", "antes", "vor"?

Mamy dwie możliwości. Przeczytajcie przykłady:

• Nie jedz słodyczy przed obiadem.

• Zanim zjesz, umyj ręce.

Jaka jest różnica? Struktura gramatyczna!

• Przed + rzeczownik (w narzędniku)

• Zanim + czasownik.

Kilka innych przykładów:

PRZED

• W kinie przed filmem zawsze są reklamy.
  "Film" – rodzaj męski [on] – forma narzędnika – filmem.

•  Przed pracą byłem na siłowni.
  "Praca" – rodzaj żeński [ona], forma narzędnika – "pracą".

• Biorę prysznic przed śniadaniem."Śniadanie" – rodzaj nijaki [ono], forma narzędnika – "śniadaniem".

• W kinach przed filmami zawsze sa reklamy. 
  "Filmy" – liczba mnoga [one], forma narzędnika – "filmami".

ZANIM

• Zanim przeprowadziłam się do Polski, mieszkałam w Berlinie. (czas przeszły)

• Zrób to, zanim będzie za późno. (czas przyszły)

• Zanim wyślesz maila, sprawdź, czy dołaczyłeś załącznik. (czas przyszły)

Uwaga! Rzadko używamy struktury "zanim + czas teraźniejszy". Na przykład:

• Zawsze myję zęby, zanim biorę prysznic.

• Ubieram się, zanim jem śniadanie.

Nawet jeśli mówimy o akcjach, które wykonujemy regularnie, częściej używamy struktury z czasownikiem w czasie przyszłym w aspekcie dokonanym:

• Zawsze myję zęby, zanim wezmę prysznic.

• Ubieram się, zanim zjem śniadanie.

Jeśli / czy ?

Często macie problemy z używaniem słów "czy" i "jeśli". W niektórych kontekstach oba słowa znaczą "if", ale używa się ich inaczej. Najlepiej pokazać to na przykładach:

JEŚLI

Jeśli jutro będzie ładna pogoda, to możemy iść na długi spacer.

Ugotuję obiad, jeśli ty umyjesz potem naczynia.

Kiedy używamy "jeśli", mówimy zawsze o jakimś warunku, hipoteteczynej sytuacji.

W tych przykładach używamy tylko "jeśli".

CZY

Nie wiem, czy ona mówi po niemiecku.

Nie pamiętam, czy mieliśmy zadanie domowe.

Używamy "czy" we frazach: "nie wiem, czy...", "nie pamietam, czy...", "nie jestem pewny, czy...".

Tutaj nie możemy użyć słowa "jeśli", a jest to niestety częsty błąd.

W tych przykładach możemy tłumaczyć "czy", jako "if" albo "whether".

Podsumujmy:

"if" / "whether" = czy

"if" = jeśli

Na marginesie: "czy" ma też inne znaczenia, ale to juz historia na następny post.

_______________________________________________________________________________

You have often problems with using words "czy" and 'jeśli". In some contexts both words mean "if", but we use them in a different way. The best will be to show it on examples:

JEŚLI

Jeśli jutro będzie ładna pogoda, to możemy iść na długi spacer.

(If tomorrow the wheather is nice, we can go for a long walk.)

Ugotuję obiad, jeśli ty umyjesz potem naczynia.

(I will cook the dinner, if you wash dishes afterwards.)

When we use "jeśli", we talk about conditions, hypothetical situations.

In these examples we use only "jeśli".

CZY

Nie wiem, czy ona mówi po niemiecku.

(I don't know, if (whether) she speaks German.)

Nie pamiętam, czy mieliśmy zadanie domowe.

(I don't remember, if (whether) we had any homework.)

We use "czy" in phrases:

"nie wiem, czy..." (I don't know, if/whether...),

"nie pamietam, czy...", (I don't remeber, if/whether...)

"nie jestem pewny, czy...".(I'm not sure, if/whether...)

We cannot use "jeśli" here, but unfortunately it's a common mistake.

In the exaples above we can translate "czy" as "if" or "whether"

To sum up:

"if" / "whether" = czy

"if" = jeśli

By the way: "czy" has others meanings too, but it's a story for another post.

Mniej, więcej, bardziej

mniej = less;

więcej/bardziej = more

Używamy słowa "więcej", kiedy mówimy o ilości (więcej owoców, więcej ludzi), "bardziej"- kiedy mówimy o intensywności jakiejś cechy.

We use "więcej", when we speak about quantity and "bardziej" when we talk about instensity.

- Poproszę kilogram ziemniaków. (One kilogram of potatoes, please.)

- Może być trochę więcej? (Can it be a bit more?)

Jedz więcej owoców! Pij mniej kawy! (Eat more fruit! Drink less coffee!)

Poproszę kilogram bananów. Poproszę te dojrzałe, bardziej żółte. (One kilogram of bananas, please. These ripe ones, more yellow ones, please.)

Lubię Martę bardziej niż Karolinę. (I like Marta more than Karolina.)

Na niby

"Na niby" znaczy "nie naprawdę". Jeśli robisz coś na niby, to znaczy, że udajesz, że to robisz.

Dzieci się bawią w sklep i to jest na niby kasa. (Children are playing store and they pretend this is the cashier desk.)

W niektórych kulturach funkcjonuje tradycja porwania panny młodej, ale jest to porwanie na niby. (In some cultures there is a tradition of abduction of a bride, but it's not for real.)

Od ręki

Zrobić coś "od ręki" to znaczy zrobić coś natychmiast.

"Tutaj możesz dostać pożyczkę od ręki." (Here you can get a loan straight away.)

"Szewc naprawił mi buty od ręki - poczekałam 5 minut i były gotowe." (The shoemaker repaired my shoes in 5 minutes while I was waiting for it.)

Półtora czy półtorej?

Półtora / półtorej znaczy jeden i pół.

Słowa "półtora" używamy z rzeczownikami męskimi i nijakimi, a "półtorej" z rzeczownikami żeńskimi. Oczywiście po "półtora / półtorej" używamy form dopełniacza, tak jak po innych słowach oznaczających ilość.

Półtora / półtorej mean one and a half.

We use "półtora" with masculine and neuter nouns, while "półtorej" with feminine nouns. Of course after "półtora / półtorej" we use Genitive forms as after other words meaning quantity.

Półtora roku. Półtora tygodnia. Półtora piwa.

Półtorej godziny. Półtorej szklanki mleka.

Dla ciekawych: Liczebnik "półtora / półtorej" pochodzi od dawnego słowa oznaczającego drugi - "wtóry" (por. wtorek - drugi dzień tygodnia). "Półtora" znaczyło kiedyś "jeden i pół wtora", czyli "jeden i pół drugiego".

Lecicie z nami?

Czasownik "lecieć" może mieć wiele znaczeń. Lecieć może ptak albo samolot. Ale nie tylko!

Niżej przykłady innych kontekstów:

"Jak leci?" = "Co słychać?"

"Co to leci? Madonna?" = "Jaka to piosenka/artysta?" (też: film, program telewizyjny)

"Już lecę!" = "Już idę, zaraz będę."

Sen czy marzenie?

Oba słowa po angielsku znaczą "dream" (a "sen" również "sleep").

"Marzenie" to coś, co chcesz, żeby się zdarzyło, ale zwykle szanse na to, że marzenie się spełni nie są duże.

"Sen" to seria obrazów i wydarzeń, które powstają w twoim umyśle, kiedy śpisz.

Both words mean "dream" ("sen" also means "sleep").

"Marzenie" is something you would like to happen but usually it's difficult to achieve.

"Sen" is a series of images and events that happen in your mind while you are asleep.

Przykłady (examples):

- Podróż dookoła świata to jego największe marzenie. (Journey around the world is his biggest dream.)

- Chcę studiować w Polsce - to moje marzenie. (I want to study in Poland - that's my dream.)

- Miałam bardzo dziwny sen. (I had a weird dream.)

- Dorosły potrzebuje 7-8 godzin snu. (An adult needs 7-8 hours of sleep.)

Mam to z głowy

Jeśli ktoś mówi "mam to z głowy", to znaczy, że wcześniej miał jakiś problem, musiał coś zrobić w konkretnym terminie. Teraz ta osoba nie ma już problemu albo zrobiła już to, co musiała zrobić.

"Dzisiaj sprzątam całe mieszkanie. Jeszcze tylko muszę umyć podłogę i naczynia i mam to z głowy."

"Basia kupiła wszystkie prezenty na Święta już w listopadzie, więc ma to z głowy."

"Na szczęście mam już wizę, więc wszystkie problemy z pobytem w Polsce mam na razie z głowy."

Znalezione na łące

Takie piękne kwiaty i rośliny możecie znaleźć na polskich polach, łąkach i w lasach.
Warto pójść lub pojechać na spacer!
kwiat - flower
roślina - plant
znaleźć - to find
pole - field
łąka - meadow
las - forest
warto - it's worth
chaber - cornflower
mak - poppy
rumianek - chamomile
paproć (uwaga! rodzaj żeński / feminine) - fern
żyto - rye