środa, 9 grudnia 2015

Informatycy byli. Komputery były.

Oni i one? Oni – mężczyźni, one – kobiety? Uwaga, nie tylko kobiety!

Oni – to tylko mężczyźni lub grupa osób z minimum jednym mężczyzną.
One – wszystko, tylko nie mężczyźni ;).

Oni – mężczyźni Polacy, chłopcy, studenci, nauczyciele...
One – kobiety, Polki, dziewczyny, studentki, nauczycielki... ale też: komputery, kubki, okna, dzieci, książki, kanapki, koty, psy...

Dlatego w czasie przeszłym tylko "oni" - mężczyźni lub grupa osób z minimum jednym mężczyzną - mają końcówkę -li.
"One" – czyli nie-mężczyźni, ma końcówkę -ły.

Przykłady:
  • Robert i Tomek byli wczoraj na imprezie.
  • Robert i Ania byli wczoraj w teatrze.
  • Ania i Kasia były wczoraj w Warszawie.
  • Dwa psy były wczoraj w parku. (pies – on, ale psy - one)
  • Moje koty jeszcze niedawno były takie małe! (kot – on, ale koty - one)
  • Rano za moim oknem śpiewały ptaki. (ptak – on, ale ptaki - one)
  • Dzieci bawiły się grzecznie w ogrodzie. (dziecko – ono, dzieci – one)
  • Pierogi bardzo nam smakowały. (pieróg – on, pierogi – one)
  • Twoje książki leżały na stole. (książka – ona, książki – one)

czwartek, 3 grudnia 2015

Z "się" czy bez "się"?

Dzisiaj kilka słów o trzech czasownikach, które mogą występować w formie z "się" i bez "się":
uczyć/uczyć się, zaczynać/zaczynać się, kończyć/kończyć się.

Uczyć / uczyć się

Uczysz się polskiego? Świetnie! Uczysz się sam? A może chodzisz na kurs, na którym uczy nauczyciel?
 Uczeń, student uczy się. Nauczyciel, profesor uczy.

Zaczynać / zaczynać się                  Kończyć / kończyć się

Zaczynamy lekcję o 18:30.                                            Kończymy lekcję o 18:30.
Lekcja zaczyna się o 18:30.                                           Lekcja kończy się o 18:30.

Tylko osoby lub obiekty, które realnie wykonują jakąś czynność/akcję mogą coś zaczynać / kończyć.
Akcje, sytuacje zaczynają się / kończą się.

Więcej przykładów? Proszę bardzo:
zaczynać; kończyć
  • Karol zaczyna nową pracę w poniedziałek.
  • Tramwaje zaczynają jeździć o 5:00.
  • Marek skończył ten projekt na czas.
  • Kończę (ja) pracę o 18:00, a czasami o 19:00.
zaczynać się; kończyć się
  • Spektakl zaczął się o 19:00.
  • Wyprzedaże i promocje zaczynają się po Nowym Roku, w styczniu.
  • W piekarni nie było już chleba, skończył się.
  • Ten film kończy się bardzo smutno.